Η αλαζονεία της εξουσίας

Ημέτερη δε πόλις κατά μεν Διός ούποτ’ ολείται αίσαν και μακάρων θεών φρένας αθανάτων.. .. Αυτοί δε φθείρειν μεγάλην πόλιν αφραδίηισιν αστοί βούλονται χρήμασι πειθόμενοι, δήμου θ’ ηγεμόνων άδικος νόος. οίσιν ετοίμον ύβριος εκ μεγάλης άλγεα πολλά παθείν... Ταύτα διδάξαι θυμός Αθηναίοις με κελεύει, ως κακά πλείστα πόλει Δυσνομίη παρέχει. Ευνομίη δ’ εύκοσμα και άρτια πάντ’ αποφαίνει, και θαμά τοις αδίκοις αμφιτίθησι πέδας. «Η πόλη μας ποτέ δεν θα χαθεί σύμφωνα με τη θέληση και τη διάθεση του Δία και των μακαρίων αθανάτων θεών.... Αλλά μόνοι τους οι πολίτες θέλουν να καταστρέφουν τη μεγάλη πόλη με τις απερισκεψίες τους, παρασυρμένοι από φιλοχρηματία, και ο άδικος νους των αρχόντων του λαού. Είναι επόμενο γι’ αυτούς εξαιτίας της μεγάλης αλαζονείας να πάθουν πολλά κακά», λέει ο αρχαίος Έλληνας σοφός και νομοθέτης Σόλων, στην «Υποθήκη προς Αθηναίους». Και καταλήγει «Αυτά με προτρέπει η ψυχή μου να διδάξω στους Αθηναίους, ότι η κακή διοίκηση προκαλεί πάρα πολλές συμφορές στην πόλη. Ενώ η χρηστή διοίκηση όλα τα αναδεικνύει ταιριαστά και αρμονικά, και συγχρόνως δένει με χειροπέδες τους αδικοπραγούντες».

Ας μου συγχωρεθεί αυτή η αναφορά στην αρχαία ελληνική γραμματεία αλλά φαντάζει πάντα επίκαιρη και στο κάτω-κάτω, ας μην επικαλούμεθα τους αρχαίους ημών προγόνους για να μιλήσουμε μόνο για το Μαραθώνα και τον Παρθενώνα. Η χρηστή διοίκηση και η αλαζονεία αποτέλεσαν πάντοτε αντικείμενο βαθύτερης έρευνας αφού απαντάται πολύ συχνά στο πέρασμα των αιώνων, εδώ αλλά και σε άλλους λαούς. Βλέπετε είναι τόσο εύκολο να γλιστρήσει κανείς από την βάσει των νόμων διοίκηση, στην απολυταρχική, αλαζονική και καταχρηστική συμπεριφορά και πρακτική, αντικείμενο που αποτελούσε το βασικό μέλημα των νομοθετών, το πως δηλαδή να ελέγχουν και συγκρατούν τους κυβερνώντες από το να εκτροχιασθούν και να μετέλθουν ανόμων έργων.

Αλλά δυστυχώς κάτι τέτοιο δεν είναι εύκολο αφού είναι διαπιστωμένο ότι η εξουσία, ιδιαίτερα η ανεξέλεγκτη, όχι μόνο φθείρει τον ασκούντα αυτήν αλλά κυρίως και εδώ είναι και το πρόβλημα, τον προκαλεί να προχωρήσει στην κατάχρηση της δυνάμεως που του έχει δοθεί. Αλλά γιατί ανεξέλεγκτη; Μα διότι όταν κανείς δεν ελέγχει και δεν παρακολουθεί τις πράξεις της όπως πρέπει, τότε την καθιστά ακόμη πιο ισχυρή αφού παρουσιάζεται ως παντοδύναμη, ατιμώρητη ούσα. Κι όσο περισσότερο παραμένει στην εξουσία σφετεριζόμενη την εξουσία που της προσφέρεται εξ αιτίας της παραπλανητικής και υπό το κάλυμμα αμνού συμπεριφοράς, τόσο οι πράξεις της θα γίνονται χειρότερες. Να ίσως γιατί σε μεγάλες και προχωρημένες δημοκρατικά χώρες, η παραμονή στην εξουσία επί μακρόν απαγορεύεται και δια νόμου. Στην Αρχαία Αθήνα, όσοι φαίνονταν να συγκεντρώνουν στα χέρια τους υπερβολική δύναμη, εκδιώκονταν (άδικα πολλές φορές) ή και εξορίζονταν, ενώ στην αρχαία Σπάρτη, οι έφοροι εκλέγονταν άπαξ. Ακριβώς για να μην δια(φθαρούν) από την εξουσία ή καταστούν αλαζόνες.

Σας φαίνονται λίγο περίεργα όλα αυτά; Ας γίνουμε πιο συγκεκριμένοι μέσα από ένα περιστατικό που έλαβε χώρα πρόσφατα στον μικρό μας Δήμο. Πριν λίγο καιρό, ερευνώντας τα αρχεία των δημοτικών συμβουλίων, ανακάλυψα ότι έλειπε η πρόσκληση ενός από αυτά. Ψάχνοντας, διαπίστωσα ότι ένα από τα συμβούλια, για το οποίο υπήρχε πρόσκληση ουδέποτε είχε πραγματοποιηθεί και αποφάσεις τις οποίες είχε λάβει η ολομέλεια του δημοτικού συμβουλίου, ουδέποτε είχαν ληφθεί. Οι αποφάσεις όμως, είχαν σταλεί στην περιφέρεια και βάσει αυτών ο δήμος είχε προχωρήσει στην προμήθεια του νέου απορριμματοφόρου το οποίο πρόσφατα απέκτησε. Στις ερωτήσεις μου, ο δήμαρχος δήλωσε άγνοια! Ότι τάχα υπάλληλοι του δήμου από μόνοι τους είχαν προχωρήσει στην πράξη αυτή. Το ίδιο δήλωσαν και οι λοιποί συνάδελφοι της πλειοψηφίας.

Ζήτησα λεπτομέρειες επί του θέματος, οι απαντήσεις επί των οποίων αποκάλυψαν ακόμη περισσότερες παρατυπίες, αφού η επιτροπή που ασχολήθηκε με το απορριμματοφόρο, δεν ήταν αυτή που είχε ορίσει από την αρχή του έτους το δημοτικό συμβούλιο. Στο δημοτικό συμβούλιο της 22ας Ιουλίου, ο δήμαρχος επικαλούμενος το επείγον του θέματος, παραδέχθηκε ότι ο ίδιος είχε δώσει εντολή για να γίνει αυτό το μηδέποτε πραγματοποιηθέν δημοτικό συμβούλιο και ξέχασε λόγω φόρτου εργασίας να ενημερώσει το δημοτικό συμβούλιο. Ο ίδιος που είχε δηλώσει άγνοια για το θέμα μερικές μέρες πριν, διέψευσε τον εαυτό του. Το χειρότερο; Υπήρξαν δημοτικοί σύμβουλοι που επικρότησαν την πράξη του δημάρχου, άλλοι που υποβάθμισαν το γεγονός – άραγε δεν κατάλαβαν ότι έτσι καταργούσαν τον εαυτό τους; - ενώ η μειοψηφούσα παράταξη αντέδρασε επίσης κατά τρόπο χλιαρό, ως εάν να επρόκειτο περί θέματος ρουτίνας. Με άλλα λόγια ο Κος δήμαρχος, απαξίωσε το ένα από τα τρία σκέλη που διοικούν τον Δήμο αφού σύμφωνα με τον Ν.3463/06, Άρθρο 19, παρ. 1. «Ο Δήμος διοικείται από το δημοτικό συμβούλιο, τη δημαρχιακή επιτροπή και τον Δήμαρχο».

Όλα αυτά αγαπητοί αναγνώστες καταδεικνύουν ότι ο Κος δήμαρχος Λεωνιδίου, δεν σέβεται ούτε τον νόμο, ούτε τους θεσμούς. Για το λόγο αυτό, έτσι απερίφραστα, σκαιώς και «με το έτσι θέλω», βασιζόμενος στην νωθρότητα και στην άγνοια ίσως με την οποία το δημοτικό συμβούλιο αντιμετωπίζει παρόμοιες καταστάσεις, προχώρησε στην προαναφερθείσα πράξη. Μέχρι πότε αυτό θα συνεχιστεί; Μέχρι πότε με το έτσι θέλω, θα πραγματοποιούνται αντίστοιχα κατορθώματα; Να το καταργήσουμε το δημοτικό συμβούλιο και να υπογράφουμε, αν χρειάζεται κι αυτό, τις όποιες αποφάσεις του Κου δημάρχου και να είμαστε όλοι ήσυχοι και με την συνείδησή μας και για τις τύχες της περιοχής.

Είμαι σίγουρος ότι πολλοί θα εκφράσουν τη δυσαρέσκειά τους για τα αναγραφέντα. Πολλοί είναι αυτοί που θέλουν τον δήμαρχο να παραμένει στο απυρόβλητο. Έτοιμοι να δικαιολογήσουν ή να παραβλέψουν κάθε πράξη, ακόμη και την πλέον αντιδημοκρατική, ακόμη και αυτή που δείχνει παντελή έλλειψη σεβασμού σε θεσμούς όπως αυτός του δημοτικού συμβουλίου. Όμως, στο δίλημμα αντιδρώ ή παρίσταμαι ως απλώς θεατής, θα ήθελα να τους θυμίσω και πάλι έναν από τους πιο παράξενους νόμους του Σόλωνα, αυτόν που όριζε ότι έχανε τα πολιτικά του δικαιώματα όποιος σε περίπτωση εμφύλιας διαμάχης, έμενε ουδέτερος. Κι αυτό διότι είτε δεν ήθελε να αναμιχθεί για να προφυλάξει τον εαυτό του, είτε δεν είχε τη δυνατότητα να αντιληφθεί και ξεχωρίσει το σωστό από το λάθος. Αυτό, παρά το γεγονός ότι δεν έχουμε εδώ εμφύλια διαμάχη αλλά μάχη υπερασπίσεως θεσμών, όσοι αισθάνονται ενεργοί πολίτες, είμαι σίγουρος ότι δεν θα το επιτρέψουν.

Υστερόγραφο. Επειδή βιάζονταν για το απορριμματοφόρο, προχώρησαν σε ψεύτικα έγγραφα. Για τις πινακίδες κυκλοφορίας του όμως δεν βιάζονταν για να σταματήσει να παραμένει ακίνητο εν μέσω θέρους; Κρίμα στην υποδοχή που έκαναν.

Υστερόγραφο 2. Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο φύλλο Οκτωβρίου 2009 της εφημερίδας "ΦΩΝΗ των δημοτών". Ολόκληρη την εφημερίδα μπορείτε να βρείτε στο fonitondimoton.blogspot.com (βλέπε σχετική σύνδεση).